Trong quan hệ giao dịch thương mại, dân sự, việc hợp đồng không ghi rõ thời gian thanh toán có thể gây ra khó khăn cho doanh nghiệp khi yêu cầu đối tác thực hiện nghĩa vụ trả nợ. Vậy, nếu hợp đồng không xác định rõ thời hạn trả, doanh nghiệp có thể đòi nợ hợp pháp không? Pháp luật quy định như thế nào trong trường hợp này?
1. Nghĩa vụ không xác định thời hạn
Nếu trong hợp đồng không quy định thời điểm trả tiền, thì bên có quyền (người bán, bên cho vay, nhà cung cấp…) có quyền yêu cầu thanh toán bất cứ lúc nào, miễn là có thông báo trước một thời hạn hợp lý cho bên vi phạm.
Thời hạn hợp lý được hiểu là khoảng thời gian đủ để bên có nghĩa vụ chuẩn bị và thực hiện, tùy theo hoàn cảnh cụ thể (giá trị nghĩa vụ, loại tài sản, thời điểm thực hiện…).
2. Ví dụ thực tế
Tình huống 1:
Một công ty cung cấp dịch vụ thiết kế cho khách hàng. Hợp đồng không ghi rõ thời hạn thanh toán, chỉ ghi “thanh toán sau khi hoàn tất công trình”. Sau khi hoàn tất công trình, khách hàng không thanh toán. Công ty gửi thông báo yêu cầu thanh toán trong vòng 10 ngày.
→ Giải quyết: Công ty có quyền yêu cầu thanh toán sau khi gửi thông báo, vì hợp đồng không ghi thời hạn trả nợ. Thời gian hợp lý để yêu cầu thanh toán là trong vòng 10 ngày.
Tình huống 2:
Một bên cho vay tiền mà không ghi rõ thời hạn trong hợp đồng. Sau 2 năm, bên vay không trả nợ. Bên cho vay gửi thông báo yêu cầu thanh toán trong vòng 15 ngày.
→ Giải quyết: Bên cho vay có thể khởi kiện sau khi hết thời hạn trong thông báo yêu cầu thanh toán. Thời gian khởi kiện không bị ảnh hưởng vì hợp đồng không ghi rõ thời gian, nhưng cần lưu ý thời hiệu khởi kiện là 3 năm, kể từ ngày người có quyền yêu cầu biết hoặc phải biết quyền và lợi ích hợp pháp của mình bị xâm phạm.
3. Những lưu ý khi xử lý hợp đồng không có thời hạn trả nợ
✔ Soạn hợp đồng rõ ràng ngay từ đầu, ghi cụ thể thời hạn thanh toán và điều kiện xử lý khi vi phạm.
✔ Gửi thông báo thanh toán bằng văn bản và xác định thời gian yêu cầu thanh toán.
✔ Lưu giữ đầy đủ chứng cứ: hợp đồng, biên bản giao nhận, email trao đổi về thanh toán, và thông báo nhắc nợ.
✔ Tham khảo ý kiến luật sư để đảm bảo yêu cầu thanh toán đúng quy định pháp luật và tránh rủi ro pháp lý.
4. Doanh nghiệp cần làm gì để bảo vệ quyền lợi?
Để hạn chế tranh chấp khi hợp đồng không ghi rõ thời gian trả nợ, doanh nghiệp cần:
- Lập hợp đồng chặt chẽ, đầy đủ điều khoản về nghĩa vụ thanh toán và thời hạn.
- Đối chiếu công nợ định kỳ để phát hiện sớm các khoản nợ chưa trả, tránh rủi ro pháp lý khi phải kiện tụng.
- Tham khảo ý kiến luật sư khi soạn thảo hợp đồng, đặc biệt là các hợp đồng có giá trị lớn.
Câu hỏi thường gặp (FAQ)
- Nếu hợp đồng không ghi rõ thời hạn trả nợ, bên vay có thể từ chối nghĩa vụ thanh toán không?
Không, dù hợp đồng không ghi rõ thời hạn, bên vay vẫn có nghĩa vụ thanh toán khi hợp đồng đã được ký kết. Bên có quyền có thể yêu cầu thanh toán sau khi đã thông báo một thời gian hợp lý. - Bên vay có thể yêu cầu gia hạn thêm thời gian trả nợ khi hợp đồng không ghi rõ?
Có thể, tuy nhiên, nếu bên vay muốn gia hạn, họ phải có sự thỏa thuận và đồng ý với bên cho vay. Nếu không, bên cho vay có thể yêu cầu thanh toán bất cứ lúc nào. - Có cần phải gửi thông báo yêu cầu thanh toán không?
Có, việc gửi thông báo bằng văn bản là cần thiết để chứng minh nghĩa vụ và bảo vệ quyền lợi khi có tranh chấp phát sinh. Thông báo cần ghi rõ số tiền cần thanh toán và thời gian yêu cầu thanh toán. - Thời hiệu khởi kiện đối với các khoản nợ không có thời hạn cụ thể là bao lâu?
Thời hiệu khởi kiện là 3 năm, tính từ ngày bên có quyền biết hoặc phải biết về quyền và lợi ích bị xâm phạm. - Nếu bên vay không thanh toán sau khi đã thông báo, tôi có thể khởi kiện được không?
Có, bạn hoàn toàn có quyền khởi kiện nếu bên vay không thanh toán sau khi thông báo. Bạn sẽ cần chuẩn bị các chứng cứ hợp lý, bao gồm hợp đồng, chứng từ giao nhận và thông báo nhắc nợ.
Lưu ý: Bài viết mang tính chất tham khảo, không thay thế cho việc tư vấn pháp lý. Vui lòng liên hệ luật sư để được tư vấn cụ thể cho từng trường hợp.
—————————
Công ty Luật Anh Sĩ
Số 253AC2, đường số 4, KDC Hồng Phát, phường An Bình, quận Ninh Kiều, TP. Cần Thơ
0292.224.6698
congtyluatanhsi@gmail.com
